Door de National Rosacea Society werd een enquête gehouden onder 1023 patiënten, 82 % daarvan gaf aan een hypergevoelige huid te hebben met branderigheid, prikken en jeuk na gebruik van huidverzorgingsproducten. In bijna de helft van de gevallen was er geen zichtbaar ontstekingsproces. Een van de mogelijke oorzaken hiervoor is een minder goed functionerende huidbarriere.

In tegenstelling tot wat men vaak denkt is niet een allergische reactie op verzorgingsproducten, maar irritatie de meest voorkomende klacht.

Irritatie is niet per definitie het gevolg van een allergische reactie. Irritatie is meer waarschijnlijk het gevolg van een niet goed functionerende huidbarriere. Of je nou rosacea hebt of niet. Onderstaande informatie is van belang voor iedereen die irritatie ervaart als gevolg van cosmetica.

Barrière

Mensen met  rosacea subtype 1 of  2 (type 1 vaker dan type 2 )  hebben over het algemeen een defect in de barrière functie van de huid. Hierdoor verliest de huid vocht en irriterende stoffen kunnen dieper in de huid dringen. Een slechte barrière functie zou een verklaring kunnen zijn voor veel sensaties van een brandende, prikkende en jeukende huid, zeker in reactie tot het gebruik van bepaalde huidverzorgingsproducten. Van de volgende ingrediënten is bekend dat ze voor een branderige huid en een prikkend gevoel kunnen zorgen.:  lactic acid, azaelic acid, benzoic acid, glycolic acid, vitamine C en AHAs.

Een niet goed functionerende barrière en vochtverlies kunnen ook leiden tot wat mensen ervaren als een droge huid. Droge huid is vaak ruw en schilferig en soms is de rosacea huid dat ook.

Na schade aan de huidbarrière duurt het 7 tot 10 dagen voordat deze weer hersteld is. Dit kan sneller gaan door vochtinbrengende crèmes te gebruiken. De integriteit van de huidbarrière lijkt ook beïnvloed te kunnen worden emotionele stimuli / stress. Dit hebben ze onderzocht door het herstelvermogen van de huid van mensen met huwelijksproblemen te vergelijken met een controle groep

Het belang van goede huidverzorgingsproducten wordt vaak onderschat. Als je de barrière functie kan verbeteren, wordt ervaar je minder branden, prikken en jeuken. Kortom, gebruik van onjuiste producten leidt tot een verergering van symptomen en irritatie, gebruik van de juiste (milde) producten leidt tot een lichte verbetering van de symptomen. Ook zijn ingrediënten zoals niacinamide en ceramide bekend om hun ondersteuning van de huidbarriere.

Maar wat zijn nou milde producten?

Het valt niet mee voor de meeste rosacea patiënten om geschikte huidverzorgingsproducten te vinden. Welke zijn goed voor de huid, en welke zorgen juist voor irritatie en leiden tot meer symptomen?

Er kan vanalles op het potje staan, “speciaal voor de gevoelige huid” , “ultra mild”, verzin het maar. Als je rosacea hebt, of gewoon een gevoelige huid,  weet je nooit hoe je huid reageert op die nieuwe crème of reinigingsproduct. Dit geldt ook voor alle producten die speciaal zijn gemaakt voor rosacea / huidaandoeningen. Niet te vergeten alle camouflage make-up om ernstige huidimperfecties te camoufleren.

Zelf heb ik van alles uitgeprobeerd, maar ik was eigenlijk nergens tevreden over. De meeste producten zorgen bij mij toch op de een of andere manier voor irritatie. Daarom heb ik mijn eigen producten laten ontwikkelen. Waaronder een vitamine C serum, een dagcreme met niacinamide, en zonnebrandcreme.

Voor de meeste producten zijn samples verkrijgbaar.

NB ik adviseer in geen geval te wisselen van huidverzorgingsproducten wanneer je er tevreden bent.

Reinigingsproducten

Hieronder volgen een aantal tips:

Reinigingsproducten moeten:

• een neutrale of licht zure pH hebben.
• niet uitdrogen, of de huid van proteïne en lipiden ontdoen.
• geen allergenen of irriterende ingrediënten bevatten
• de huid beschermen

Het is een misvatting dat alle reinigingsproducten hetzelfde zijn. Er zijn veel soorten reinigingsproducten op de markt. Een daarvan is “gewone” zeep. Zeep heeft een basische Ph en kunnen bij regelmatig gebruik de Ph graad van de huid veranderen. Dit is slecht voor (het herstelvermogen van) de huidbarrière. Het is beter om reinigingsproducten te gebruiken waar geen zeep in zit. Maar dit is niet genoeg. Er kan dan nog vanalles toegevoegd zijn aan het product wat zou kunnen irriteren. Hetzelfde geldt uiteraard voor crèmes en zonnebrandcrèmes. Het beste is, om voor aankoop de ingrediëntenlijst goed te bestuderen. Een lijst van veelvoorkomende irriterende stoffen in huidverzorgingsproducten (vooral bij huidaandoeningen) is onderaan dit artikel te vinden.

Crèmes

De basisfunctie van een creme.

De basisfunctie van een crème is om het stratum corneum (de buitenste laag van de huid) te voorzien van vocht via directe of indirecte mechanismen. Daarmee wordt bedoeld dat het aan de ene kant kan zorgen dat het vocht er niet uit kan, door bijvoorbeeld petrolatum, minerale olie, caprylic/capric triglyceride, dimethicone en cyclomethicone, lanolin, ceatyl alcohol, en stearyl alcoholen.

Aan de andere kant kunnen ze ervoor zorgen dat er vocht ingebracht wordt, bijvoorbeeld glycerine (glycerol), propylene glycol, sodium lactate, sodium pyrrolidonic carboxylic acid (PCA), hyaluronic acid, ammonium lactate, potassium lactate, sorbitol, urea, polyglycerylmethacrylate, en the alpha hydroxyl acids (AHAs)—lactic acid, glycolic acid, and tartaric acid. Glycerine (glycerol), is een van de meest gebruikte en effectieve ingrediënten. Veel glycerine in een product kan er wel voor zorgen dat het te vettig wordt.

Helaas kunnen sommige ingrediënten die zouden moeten helpen bij het vochtig houden van het Stratum Corneum ook irriteren of nadelig werken bij huidaandoeningen zoals rosacea. Een voorbeeld daarvan is petrolatum, die paradoxaal soms de reparatie van de barrière functie kan vertragen. Propylene Glycol kan irriteren wanneer de concentraties hoger zijn. AHAs zoals lactic acid kunnen zorgen voor irritatie en een branderig gevoel geven.

Lanoline kan allergische reacties uitlokken of irriteren.

Om de zaken nog moeilijker te maken:

Niet alle formules waar irriterende stoffen inzitten zullen ook daadwerkelijk irriteren. Soms kunnen de concentraties zo laag zijn, dat ze nauwelijks een reactie uitlokken. Soms worden ze ook gecombineerd met andere stoffen die de werking van de irriterende stoffen tegengaan.

Welke producten dan?

In de onderzoeken naar verzorgingsproducten en rosacea kwam steeds de Cetaphil lijn van Galderma naar voren als zijnde mild, soms ook de producten van Dove. Ik heb geen onderzoeken kunnen vinden van andere merken die ook in Nederland te krijgen zijn. Er zijn andere verzorgingsproducten die speciaal voor de rode of rosacea huid gemaakt zijn. Dit is echter geen garantie dat het product de huid niet irriteert.

“Barrier repair”

Er zijn crèmes op de markt die zeggen dat de barrière functie van de huid sneller kunnen repareren door bijvoorbeeld ceramiden. Jammer genoeg zijn de onderzoeken naar deze ingrediënten niet gedaan onder rosacea patiënten, maar vooral bij mensen met vormen van eczeem. Bij deze aandoening wordt door de crèmes een gebrek opgevuld van componenten van het Stratum Corneum. In theorie zou het kunnen werken voor rosacea, maar dit is dus niet onderzocht. Het repareren van de barrière functie leidt tot minder vochtverlies en daardoor minder huidgevoeligheid en misschien kan het de roodheid wat doen vervagen. Ceramiden kunnen onder de volgende namen op het etiket staan:

Ceramide PC-102 (Hydroxypropyl Bislauramide MEA), Ceramide PC-104 (Hydroxypropyl Bispalmitamide MEA), Ceramide PC-108 (Hydroxypropyl Bisstearamide MEA), Ceramide 1, 2, 3, III, 6-II, etc.

Opvlamming

Tijdens een opvlamming van de rosacea, is de huid extra gevoelig. Zelfs niet irriterende stoffen kunnen dan irriteren. Wellicht is de volgende tip handig:

Na het wassen je gezicht helemaal laten drogen (minuten lang, soms wel een half uur) voordat je er nog iets op smeert. De achterliggende gedachte is, dat huidverzorgingsproducten meer irriteren op een natte huid. Wanneer de huid minder gevoelig wordt kun je die tijd steeds korter maken.

Crèmes en medicatie, wat moet eerst?

Azelaïnezuur gel of metrodinazol (Rozex), huidverzorgingsproduct X. Wat moet eerst? Maakt het uit wat je er eerst op smeert? Het is een eenvoudige vraag met niet zo’n eenvoudig antwoord. De stelling zou kunnen zijn dat medicatie voorrang heeft boven al het andere. Dus eerst medicatie en dan eventueel een crème.

Er is een onderzoek gedaan met azelaïnezuur gel (AzA gel) en diverse crèmes, Cetaphil Moisturizing Lotion, Dove lotion en CeraVe Moisturizing Lotion (wellicht is deze laatste alleen in Amerika te krijgen). De tijd tussen het aanbrengen van de AzA gel en de crème was 15 minuten. Er was geen significant verschil tussen de volgorde waarin de een van de crèmes en AzA gel werden aangebracht. De AzA kwam in alle gevallen goed in de huid terecht en zelfs iets beter bij de eerste twee crèmes, maar dit was niet significant.

Eerst crème of eerst medicatie? Misschien maakt het niet zoveel uit.

Lijst met mogelijk irriterende ingrediënten:

Alcohol

acetone

Menthol, benzyl alcohol, cinnamates

Propylene glycol,

butylene glycol, -hydroxy acids

Sodium lauryl sulfate,

quaternary ammonium compounds

Para-aminobenzoic acid

(PABA), benzophenones,

cinnamates

Polyethylene beads, bismuth

oxychloride, mica, silica

(vooral op de oogleden)

benzoyl peroxide,

urea

Parfum

Lanolin

Pyrriolidonic carboxylic acid

Camphor

Benzalkonium chloride

In geval van rosacea ook: retinol (vitamine A)

Bronnen

http://www.jcadonline.com/a-guide-to-the-ingredients-and-potential-benefits-of-over-the-counter-cleansers-and-moisturizers-for-rosacea-patients/

2. Draelos ZD. Facial hygiene and comprehensive management

of rosacea. Cutis. 2004;73:183-187.

3. Del Rosso JQ. Adjunctive skin care in the management

of rosacea: cleansers, moisturizers, and